Recepta na tabletkę ,,dzień po’’
Jeszcze kilka lat wstecz tabletka „ dzień po” była dostępna bez recepty. Zmiana nastąpiła w 2017 roku, kiedy przywrócono lekom o których mowa status RX. W lutym obecnego roku decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej odrzucono projekt zakładający dostępność antykoncepcji awaryjnej bez recepty dla osób powyżej 15 roku życia.
Uznano, że 15 lat to zbyt mało aby podejmować decyzję dotyczącą zakupu leków na bazie octanu uliprystalu. Z drugiej strony ustawowy wiek dopuszczający uprawianie seksu to właśnie 15 lat. Należy pamiętać o tym, że preparat nie jest środkiem wczesnoporonnym. Poprzez blokadę wyrzutu hormonu luteinizującego LH hamuje owulację uniemożliwiając w ten sposób zapłodnienie. W związku z odrzuceniem ustawy Ministerstwo Zdrowia kierowane przez p. Izabelę Leszczynę przygotowało plan B czyli rozporządzenie Ministra Zdrowia o wprowadzeniu z dniem 1 maja 2024 programu pilotażowego w zakresie usług farmaceutycznych dotyczących zdrowia reprodukcyjnego .
Według założeń receptę na antykoncepcję awaryjną można otrzymać w aptece od farmaceuty, bez konsultacji z lekarzem. Program obejmuje pacjentów powyżej 15 roku życia. Skorzystać z niego będą mogli nie częściej niż raz w ciągu 30 dni. Podstawą wydania tabletki zawierającej w swoim składzie octan uliprystalu ma być wywiad. Taką rozmowę będzie przeprowadzał farmaceuta z prawem wykonywania zawodu, legitymujący się tytułem magistra farmacji. Za usługę według zapisu przysługuje wynagrodzenie w wysokości 50 zł (bez względu czy będzie ona skutkowała wystawieniem recepty).
Program wymaga spełnienia określonych warunków:
- Apteka przystępuje do programu poprzez złożenie deklaracji w odpowiednim oddziale NFZ. Lista aptek mających zgodę na wystawianie recept na tabletkę „dzień po” będzie dostępna na stronach NFZ.
- Podstawą podjęcia decyzji o wystawieniu recepty na antykoncepcję awaryjną jest wywiad przeprowadzony w osobnym pomieszczeniu, z zachowaniem podstawowych zasad intymności.
- Naczelna Izba Aptekarska stoi na stanowisku, że w przypadku 15 – latek tak jak podczas konsultacji w gabinecie lekarskim również w aptece wymagana jest obecność, zgoda opiekuna prawnego. W przypadku osób w wieku 16-18 lat wymagana jest zgoda pacjenta i opiekuna prawnego.
- Czynności prowadzone w ramach programu pilotażowego muszą być zarchiwizowane w formie elektronicznej w systemie informacji ochrony zdrowia. Dokumentacja ta ma zawierać dane dotyczące apteki, pacjenta, farmaceuty, opis przebiegu wywiadu, kod rozpoznania według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja Dziesiąta, zalecenia obejmujące informacje o rodzaju, ilości, sposobie dawkowania i okresie stosowania przepisanego przez farmaceutę produktu leczniczego oraz informacje uzyskane od pacjenta.
Założenia programu są bardzo obiecujące, dające większe możliwości uzyskania potrzebnego preparatu. Farmaceuci są otwarci, apteki służą pacjentkom pomocą. Nie wiadomo na chwilę obecną jak duże będzie zapotrzebowanie na usługę.
Małgorzata Zięba